Coğrafya
Yeniyaylacık köyü Gülşehir'in en yakın köyüdür. Köy 38.75 enlemi ve 34.619999 boylamı koordinatlarında yer alır. Eski adı Deller Cedit'tir İlçeye uzaklığı 3 Km'dir. Nüfusu yerleşik 700 kişi civarıdır. Köyün güneyinde Gülşehir, Kuzeyinde Hırka dağı, kuzey doğusunda Alhan Köyü ve Civelek Köyü yer alır. Batısında da Eski Yaylacık, eski adı Deller Atik, bulunmaktadır.İlçeyle köyü Kızılırmak ayırır. İklimi tipik kara iklimidir. Yüksekliğin 800 metre civarında olmasından dolayı, sıcaklığın çok arttığı Ağustos ayında bile dayanılmaz bir sıcağı yoktur. Yazın esintisi serinlemenize yardımcı olur. Eskiden daha bol olan suyu son 20 yıl içinde gittikçe azalmaktadır. Bu sadece köyün değil tüm ülkenin sorunudur. Etrafı ağaçlardan ve bağlardan yeşil bir kuşakla çevrili olan ve Nevşehir'in kurak görüntüsüyle tezat oluşturur. Bu yeşil kuşakta son on yılda kuraklıktan dolayı azalma olmuştur.
Tarihi
Fakat halk arasındaki söylencelere göre köyün tarihi 250 yıl kadar geriye gitmektedir. Muhtemeldirki daha küçük, birkaç evden ibaret bir yerleşim yeri olarak tarihi daha da geriye götürülebilir. Köyün yerlisinin yanında 1878 Osmanlı Rus Savasşı arkasından Balkanlardan ve başka vilayetlerden gelen ve konar göçerler insan dokusunu oluşturur. Köydeki içme suyu çalışmlarında Geç Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlılardan kalma madeni bazı sikkeler bulunmuştur. Köyün iki mezarlığı bulunmaktadır. Eski ve köyün merkezinde yer alan mezarlıkta yer kalmadığından eskiden harman yeri olarak kullanılan köyün kuzeyi yeni mezarlık olarak belirlenmiş ve definler 1960'tan sonra buraya yapılmaya başlanmıştır. Halk arasındaki söylencelere göre köyün tarihi 250 yıl kadar geriye gitmektedir. Muhtemeldirki daha küçük, birkaç evden ibaret bir yerleşim yeri olarak tarihi daha da geriye götürülebilir.
Ulaşım
Kızırmak üzerinde ilki Macar hükümetinin hediyesi olarak yapılan ve üzerindeki küçük tabeladan anlaşıldığığı kadarıyla 1956 da hizmete giren bir köprü bulunmaktadır. Bu köprünün her iki kenarında ağaçtan imal yaya yolları bulunuyordu. Köprü ancak tek aracın geçişine müsade ettiği için, iki araç yan yana geçemezdi. Bu köprü 1980'lerin sonunda hizmete kapatıldı ve köprünün doğu istikametine daha geniş bir ikinci köprü daha yapıldı ve ilk köprü şu anda bakımsızlık ve nehrin tahrabatından dolayı yıkılmıştır, ancak ayakları hala durmaktadır.[1][2] Üçüncü bir köprünün inşaatı ise halen sürmektedir. Köyden Nevşehir'e ve Gülşehir'e minibüs seferleri yapılmaktadır. Ankara ve Kayseri'den Gülşehir İlçesine düzenli otobüs seferleri vardır.
Eğitim
Okur yazarlık oranı yüzde doksanın üzerindedir.Köyde 1950'de açılan bir ilkokul bulunmaktadır. Taşımalı eğitim nedeniyle çevre köylerden de öğrenciler burada eğitim görmektedir.
Sosyo-Ekonomik Durum
Köyde ilkokul, cami[3], ,içme suyu, kanalizasyon ve telefon bulunmaktadır. Köyün kadastrosu 2008 yılında tamamlanmıştır. Eskiden 3 halk çeşmesi bulunan köyde- halen akar çeşme bulunmamaktadır.Üzüm başlıca tarım ürünüdür. Evlerin bahçelerinde ve bazı sulanabilen yerlerde bahçecilik de yapılmaktadır.Buğday da yetiştirilmektedir. Ancak küresel ısınma ve taban suyunun çekilmesi ile büyük bir üretim düşüşü ve gelir kaybı olmuş, tarımdan geçinen aile kalmamıştır. Göç veren bir köydür. Yazın nüfusu artar. Ankara ve İstanbul'a tamamı ile göç etmiş ama yazlık olarak köylerine dönen aile çoktur. Köydeki nüfustan daha fazla dışarıda yaşayan nüfüs nulunur. Ankara, istanbul, Mersin, ,İzmir ve Antalya başlıca göç verdiği dahili illerdir. Almanya, Fransa ve Hollanda'da yaşayan Yeniyaylacıklılar vardır. Köyde kimilerince bir ziyaretgah olarak kabul edilen Seyit Ahmet Dede isimli bir Allah Dostu'nun mezarı bulunmaktadır. Gerçekte bu kişinin varlığı da aydınlık değildir. Yazın yerleşik nüfüs iki katına çıkar. Bu zaman diliminde köyüne donenlerce nufus artar.